સેમ ઓલ્ડ બ્રેવ ન્યૂ “ઇસ્કોન”
-કૈલાશ ચંદ્ર દાસ
ત્રીજો લેખ, પહેલો વિભાગ
છ ભાગની સીરીઝમાંનો પાચમોં ભાગ
“ એક રાજનૈતિક અથવા અપ્રામાણિક વર્તન નો ભોગ બની શકે છે, અથવા એક ગેરફાયદે સેક્સ માટે મહિલાઓ સાથે સંબંધ રાખી શકે છે. એક પ્રાકૃત સહજીયાઓની જેમ, ભક્તિ સેવા નો એક શો બનાવી શકે છે. અથવા એક પોતાની ફિલસૂફી ને આધાર આપવા અમુક જાતિ સાથે જોડાવાનો અથવા અમુક રાજવંશ સાથે ઓળખવાનો પ્રયાસ કરી શકે છે, આમ આધ્યાત્મિક ઉન્નતિ પર એકાધિકાર દાવો કરે છે. આમ…એક સ્યુડો ગુરુ બની શકે છે, અથવા કહેવાતો આધ્યાત્મિક ગુરુ…અથવા એક પોતાની ફિલસૂફી અથવા આધ્યાત્મિક જીવન સંબંધિત અભક્તો સાથે સમાધાન કરીને ભૌતિક પ્રતિષ્ઠા ઈચ્છા કરી શકે છે…આ બધો વ્યક્તિગત ઇન્દ્રિય તૃપ્તિઓનો ફાંદો છે. માત્ર કેટલાક નિર્દોષ લોકોને છેતરવા માટે એક અદ્યતન આધ્યાત્મિક જીવનનો એક શો બનાવે છે અને તે એક સાધુ, મહાત્મા અથવા એક ધાર્મિક વ્યક્તિ તરીકે પણ ઓળખાય છે. આ બધાનો અર્થ એ થાય કે કહેવાતો ભક્ત આ તમામ અનિચ્છનીય વેલો દ્વારા ભોગ બન્યો છે અને વાસ્તવિક વેલો, ભક્તિ-લતા, ઠીંગરાઈ જવામાં આવી છે.”
ચૈતન્ય ચરિતામૃત, મધ્ય, ૧૯.૧૬૦, ભાવાર્થ
અહીં આપણે, આ સમયે, ખાસ કરીને વેસ્ટમાં કૃષ્ણ ચેતના આંદોલનના નામે શું પસાર થઈ રહ્યું છે, તે બાબત એક ચોક્કસ વર્ણન શોધી શકીએ છીએ.
અલબત્ત, અમે અહીં બનાવટી, કહેવાતા “ઇસ્કોન” કૉન્ફેડરેશનનો ઉલ્લેખ કરી રહ્યા છીએ, જે કૃષ્ણ ચેતનાની, તેમના ડિવાઇન ગ્રેસ શ્રીલ પ્રભુપાદના હરે કૃષ્ણ આંદોલનની એક દૂષિત પ્રતિબિંબ છે. શાં માટે આ ઢંકાયેલી પ્રતિકૃતિ (“ઇસ્કોન”) પ્રગટ થઈ છે તે માટે ઘણા કારણો આપવામાં આવ્યા છે કે તેના પાછળ મૂળભૂત કારણ શું હોઈ શકે છે, એટલે કે, તે શા માટે એમ બની છે જેમ તે બની છે.
કેટલાંક સૂચવે છે કે તે સામાન્યપણે ફાંટો છે અથવા પુષ્કળ છેતરપિંડી અથવા ખોટો હક્ક કે દાવો અથવા હિંસા (સામાન્ય રીતે તે સૂક્ષ્મ પ્રકારની છે, પરંતુ હંમેશા નહીં) છે. કેટલાક કહે છે કે તે ઝોનલ આચાર્ય સિસ્ટમ (હતી) અથવા અસરહીન જી.બી.સી. અલ્પજનતંત્ર અથવા પુસ્તકોની બદલાવ. અન્ય માને છે કે તે મોટા પાયે વૈષ્ણવાપરાધ છે અથવા તે અપમાનજનક જીવનચરિત્ર (હજુ “ઇસ્કોન” દ્વારા એક રંગીન પુસ્તિકા ના સ્વરૂપમાં આગળ વધારવામાં આવે છે) અથવા યજમાન પશ્ચિમી સંસ્કૃતિ ના તમામ વ્યાપી અને નામોશીભરી પ્રભાવ છે. પણ જ્યારે તેનો પ્રામાણિકપણે સામનો કરવામાં આવે છે ત્યારે આ તમામ કારણોસર એક સચોત શબ્દસમૂહમાં ટૂંકમાં વર્ણવી શકાય છે: તેમાં નિરંકૃશ સત્તાધારી માનસિકતાનો સમાવેશ થાય છે જે વ્યક્તિગત ઇંન્દ્રિય તૃપ્તિ માટે કારણભૂત છે.
બધો પ્રાધાન્ય તમારા બોધ અને અનુભવ માટે ઉમેરાયેલ
“બનાવટી ભક્તો, જે પોતાની જાતને ઉન્નત વૈષ્ણવો તરીકે જાહેરાત કરવા માંગે છે-અને તેથી અગાઉના આચાર્યોનું અનુકરણ કરે છે, પરંતુ આચારના માર્ગદર્શક નિયમે, તેમને અનુસરતા નથી, તેઓની શ્રીમદ્-ભાગવતમ ના શબ્દોમાં પથ્થર દિલના તરીકે નિંદા કરી છે. શ્રીલ વિશ્વનાથ ચક્રવર્તી ઠાકુર તેમની પથ્થર દિલ સ્થિતિ પર નીચે આ પ્રમાણે ટિપ્પણી કરે છે: “ જેઓ પ્રથા દ્વારા આસું વહેવા દે છે, પરંતુ હૃદય જેના બદલાયા નથી, તેઓ સૌથી નીચા ગ્રેડના પથ્થર દિલના ભક્તો તરીકે ઓળખાય છે.”
ચૈતન્ય ચરિતામૃત, આદિ, ૨.૧૧૭, ભાવાર્થ
આ “ઇસ્કોન” સંપ્રદાય ના ઉચ્ચ સોપાનકમાં પ્રભુત્વ ધરાવતા, આવા નીચા ગ્રેડ ભક્તોના વિનાશક અસરને માત્ર તેમને સમજીને કાબુમાં કરી શકાય છે. સાથે સાથે તે પણ સમજવું જોઈએ કે જે આંદોલન ના તેઓ પ્રતિનિધિ છે તે ખરેખર શું છે અને તે કંઈ દિશામાં સંભવત: આગળ વધી રહ્યું છે-જો ખાસ કરીને તેને આ સમયે શ્રીલ પ્રભુપાદના વાસ્તવિક (૧૯૬૬-૭૭) શિષ્યો દ્વારા તેનો વિરોધ કરવામાં, ઉઘાડી પાડવામાં અને ચકાસવામાં આવશે નહિં તો. આ “ઇસ્કોન” ના કહેવાતા નેતાઓ પુષ્કળ ઇંન્દ્રિય તૃપ્તિ માણી રહ્યા છે, જે પુરેપૂરુ વિચલિત છે અને, લઘુત્તમ, મોટા ભાગે તે વિકર્મિક પ્રતિક્રિયાઓ સાથે મિશ્રિત છે. અમે બધા આ અધમ વિકાસને તિરસ્કારીએ છીએ-જે બાબત પ્રભુપાદે જરૂર અમને ચેતવ્યો છે, જ્યારે એકી વખતે તેમના નેતાઓને તેમની અપમાન ન કરવા માટે આજીજી કરીને માંગી છે. જોકે, આપણી અરુચિમાં, હવે તેના સામુ થવામાં આપણે તે વિશે અજાણ રહેવું જોઈએ નહિં કે “ઇસ્કોન” આંદોલન વિશ્વને કયા માર્ગે લઇ જશે, માત્ર આપણે રોષ બતાવીને તે બાબત થી દૂર ચાલ્યા જવું જોઈએ નહિં. સારા અંત:કરણે અમે જવાબદાર છીએ કાર્ય કરવા કે જેથી લોકો આ ક્રોધાવેશના પકડમાંથી બચી શકે.
આ શ્રેણીના છેલ્લા બે ભાગોમાં, આને લાગતા વિષયો પર વ્યાપક ચર્ચા પહોંચાડવામાં આવશે. વિવિધ વિષયોનું સમાવેશ કરતી, અમે કૃષ્ણ ચેતનાને લાગતા સંબંધિત વલણો, અનુમાનો અને પ્રૉફિસિઓ પર એક નજર તાકીશું; મોટા ભાગનું તાત્પૂરતું રહેશે.
આ જી.બી.સી. સુધારો વળગાડ એક માર્ગાન્તર કરતાં વધુ કંઈ નથી. વાસ્તવિક મુદ્દો ગુરુની કાયદેસરતાનો છે, આ અસરહીન અલ્પજનતંત્રનો કોઇ સુધારો નથી. વાસ્તવિક મુદ્દો, કૃષ્ણ ચેતનામાં આવાતા લોકોને સાચી ફિલસૂફી અપવાનો છે કે જેથી તેમને તમામ પ્રકારની ગુલામી થી સ્વતંત્રતા પ્રાપ્ત કરવાની તક મળી શકે, ખાસ કરીને માનસિક ગુલામી. આ સુવિધા મળશે નહિં જ્યારે તેઓ એક કૃત્રિમ સંસ્થા ના છત્ર હેઠળ એક બનાવટી ગુરુ દ્વારા દીક્ષિત થશે અને રોકાશે. લાઇક અ ફાયરબેલ ઇન ધ નાઇટ(૧), જો એકવાર આ જી.બી.સી. છેતરપિંડી ને વ્યાપક પ્રમાણમાં ઉઘાડું પાડવામાં આવશે-અને તે દીક્ષા ફીટિશ જે તે આગળ ધકેલે છે તેને સંપૂર્ણપણે રદ કરવામાં આવશે-તો સમગ્ર સમય માટે વાસ્તવિક મુદ્દો શું રહ્યો હતો તે વિશે અચાનક અને તીવ્ર જાગૃતિ થશે. જોકે, આપણે હજી સુધી ત્યાં નથી.
ફ્રીડમ અને ડેસ્ટિની પર
“બે ભાગ્ય છે…એક ભાગ્ય કૃષ્ણ ચેતનામાં છે, અને અન્ય ભૌતિક ચેતનામાં છે…”
મધુદ્વિષ ને પત્ર, ૧૪-૦૨-૧૯૭૦
“…ભક્તિ સેવા ના તમામ ક્ષેત્રોમાં, સ્વાતંત્ર્ય મુખ્ય ધરી છે. સ્વતંત્રતા વિના, ત્યાં ભક્તિ સેવા ની કોઇ અમલીકરણ થતી નથી…ભગવાનના શરણાગત થવું આધ્યાત્મિક ગુરુના પારદર્શક માધ્યમ દ્વારા એટલે જીવનની સંપૂર્ણ સ્વતંત્રતા પ્રાપ્તિ છે.”
શ્રીમદ્ ભાગવતમ, ૧.૬.૩૭, ભાવાર્થ
“લિબર્ટી નો, સિદ્ધાંત તરીકે કોઇ પણ વસ્તુઓની સ્થિતિમાં કોઇ એપ્લિકેશન નથી, સમય અગ્રવર્તી જ્યારે માનવજાત મુક્ત અને સમાન ચર્ચા દ્વારા સુધારા માટે સક્ષમ બની ગઇ છે.” – જોન સ્ટુઅર્ટ મીલ
“જ્યોતિષવિદ્યા માં “જેમ ઉપર, તેમ નીચે” એમ છે. આ જ વ્યુત્ક્રમમાં લાગુ પડે છે. અન્ય શબ્દોમાં, એક વ્યક્તિ બધા સમયે નસીબ અથવા પ્રોવિડેન્સના માર્ગ પર હોય છે. મોટા ખાતે વિશ્વ, તે જ રીતે હોય છે અને તેથી કૃષ્ણ ચેતના પણ-અથવા શું તે આંદોલન દેખાય આવે છે.
સ્ટીફન કિંગની નવલકથા ધ ડેડ ઝોન ના સિનેમેટિક રોમાંચક માં આપણે એક મુખ્ય પાત્ર જોહની સ્મિથને (એક યુવાન ક્રિસ્ટોફર વોકન દ્વારા ભજવવામાં આવેલો) શોધીએ છીએ જે તેના વેવિશાળ થયેલા સારા સાથે, તેના ઘરમાં લગ્ન પહેલાંના સેક્સ જીવનમાં જોડાવા માટે તકનો સામનો કરે છે અથવા જેમ રાત ભયાનક હવામાનની સ્થિતિ વચ્ચે વહે છે, તેમાં તેમના અધિવાસે પાછા ફરવું. તે બીજા કોર્સ માટે પસંદ કરે છે, જે તે પાછળથી ખેદ કરે છે. તેના ઘર પર પાછા જવાના માર્ગ પર, તે માંડ આત્યંતિક બર્ફીલા પરિસ્થિતિ અને અંધકાર મારફતે પોતાનો રસ્તો કરે છે. પછી, એક વિચિત્ર પ્રકાશ માત્ર આગામી ઢાળની પેલી પારથી બહાર નીકળે છે; તેમ ખબર પડે છે કે તે ઉથલાવી દેવામાં આવેલો એક ટેન્કર છે અને અનિષ્ટસૂચક, તે પહાડી પર, પડખાભેર તેની તરફ સરકી રહ્યું હતું.
હોસ્પિટલમાં તે ખૂબ લાંબા કોમા થી જાગૃત થાય છે; તેના મિત્રો અને સંબંધીઓ ચકિત થાય છે કારણકે તેઓ માને છે કે તે મૃત્યુ પામે છે. તે તારણ, એક અર્થમાં તે જ છે. જોહની ને ટૂંક સમયમાં ખબર પડે છે કે તેના ભારે મગજ ઇજાએ તેના અંદર એક નવી પરંતુ અનિચ્છનીય શક્તિ બનાવી છે: ભયંકર ઘટનાઓ આગળથી જાણી લેવાની ક્ષમતા અથવા પહેલાં, કે જ્યારે તેઓ થાય છે અથવા તેમના માત્ર સ્થાન લેવાના પછી તરત. આ પૂર્વજ્ઞાન, અગમબુદ્ધિ દ્રષ્ટિકોણો નો એક અણધારી પાસો છે, કારણ કે જો તે પસંદ કરે તો તે આગામી ઘટના સાથે દખલ અથવા તેને રોકી શકે છે. તે પોતાના નર્સને કહે છે કે તેના ઘરને આગ લાગી છે અને તેના બાળકો તેમાં ફસાયેલા છે. તે અંત:પ્રજ્ઞા માને છે કે જોહની સાચો છે અને તે એકદમ ઝડપથી દોડી જાય છે. તે આગ ની ટ્રક પહેલાં જ પહોંચે છે અને સમય ચીરો માં તેની પુત્રીઓને બચાવે છે.
જોહની સમાન અનુભવો થી પસાર થાય છે, જે હંમેશા અચાનક અને વિભાજિત માથાના દુ:ખાવા દ્વારા અનુસરાય છે. તે પોતાનું શિક્ષણ વ્યવસાય ફરી શરૂ કરવા માંગે છે અને તેનો માર્ગદર્શક-મિત્ર, એક વિદ્વાન અને પોતે એક પ્રશિક્ષિત મનોવિજ્ઞાની-તેને ફરીથી ગોઠવણ કરવામાં મદદ કરવા માટે પ્રયાસ કરે છે. જોકે, દ્રષ્ટિકોણો તેના માર્ગે આવ્યા કરે છે, કારકિર્દી વિકાસ અટકાવ્યા રાખે છે.
આ પછી તરત ત્યાં ફિલ્મ માં એક મુખ્ય ક્ષણ આવે છે. તેની ભૂતપૂર્વ પ્રેમિકા, સારા, જે તેના જીવન સાથે આગળ વધી તેના ઘેનમાં પડેલા સ્થિતિ દરમિયાન, હવે લગ્ન કરી લીધા છે અને એક નાનો બાળક છે. સારા એક રાઇટ-વિંગ રાજકારણી સાથે પણ જોડાયેલી છે, જે યુવાન માર્ટિન શીને ભજવ્યો છે, અને તેના માટે અભિયાન ચલાવી રહી છે. તે અભિયાન રેલી, જોહની જે ઘરે રહેતો હોય છે તેના તદ્દન સન્મુખ એક ક્ષેત્રમાં સ્થાન લઇ છે, તેથી સારા અને તેના પતિ ના આગ્રહથી, તે મોડે થી હાજરી આપવા નક્કી કરે છે.
ઉમેદવાર આવે છે અને ઉદારતાપૂર્વક હાથ મિલાવે છે. આ રાજકારણી અને જોહની રોપ લાઇન પર મળે છે અને પછી હાથ મિલાવે છે. તે સમયે, જોહની ને તેનો માથાનો દુ:ખાવો થાય છે અને તે દ્રષ્ટિ આવે છે જેમાં તેને ખબર પડે છે કે આ માણસ પ્રમુખ બની જશે અને ઓફિસ દરમિયાન અમુક પ્રકારની મીની-કટોકટી સમયે આંધળી સાહસવૃત્તિ થી, જેમાં તે કહે છે કે પોતાની “નિયતિ” છે, આક્રમક અને બિનજરૂરી રીતે અમેરિકન અણુશસ્ત્રોનો સંપૂર્ણ શાસ્ત્રાગાર છોડશે.
હવે જોહની મુખ્ય દ્વિધા અને એક હજુ મોટો નિર્ણય નો સામનો કરે છે, જેની સ્પષ્ટીકરણો તે કોઇ ને છતી કરવાની હિંમત કરી શકશે નહિં. તેમ છતાં, તેને સલાહ ની જરૂર છે. તરત પછી, કેટલેક અંશે આડકતરી રીતે, તે તેના દુગ્ધા ની સાર પોતાના માર્ગદર્શક સાથે વાત કરે છે જ્યારે તેઓ તેના રસોડા ના ટેબલ પર હતા. તે પ્રોફેસર ને પૂછે છે એક સૈદ્ધાંતિક પ્રશ્ન જે આમ જોડાયેલો હોય છે કે તે શું કરત જો તે ભૂતકાળમાં જઈ શકત તો. તેના (પ્રોફેસરના) સંબંધીઓ કેટલાક નાઝીઓ દ્વારા બીજા વિશ્વયુદ્ધ માં ચલાવવામાં આવ્યા હતા. જો તે પાછો ભૂતકાળમાં જઈ શકે તો શું તે, ફ્યુહરર ને શક્તિ મળશે તે પહેલાં એડોલ્ફ હિટલર સામે પગલાં લેશે. શું તે હિટલરને મારી નાખવા માંગશે?
આ પ્રોફેસર એક અહિંસક માણસ છે અને ઊંડાણપૂર્વક પ્રશ્ન દ્વારા તૂટી જાય છે. છેલ્લે તે નિષ્કર્ષે આવે છે; એ જાણીને કે તે હવે શું જાણે છે અને કેવી રીતે બધું નીચે પડી ગયું, “યે, આઇ’ડ કીલ ધ સન ઓફ અ બિટ્ચ.”
ભગવાન શ્રી ચૈતન્ય મહાપ્રભુનું આંદોલન ભૌતિક શરીરને નુકસાન પહોંચાડવા વિશે નથી પરંતુ શૈતાની સ્વાભાવિક વલણ ને નષ્ટ કરવા વિશે બધું છે. આ પરિપ્રેક્ષ્યમાં, આપણે તે ફિલ્મ માંથી કંઈક ભેગું કરવાનો પ્રયત્ન કરી શકીએ છીએ. જો આપણે ચોક્કસ નકારાત્મક વલણને, જે ગંભીરતાથી આ સમયે કૃષ્ણ ચેતનાનું ખોટું વર્ણન આપે છે, તેને શોધવામાં સક્ષમ બનીએ તો આપણે પણ સમાન દુવિધા નો સામનો કરી રહ્યા નથી શું. આપણે શું કરવું જોઈએ? ફક્ત શું આપણે તે વસ્તુને સુનિશ્ચિત નિયતિ અનુસાર બહાર રમવા દેવું જોઈએ? અથવા આપણે તેના બદલે ગમે તે રીતે કરી શકીએ તેમ વિક્ષેપ કરવા પસંદ કરવું જોઈએ?
ભગવાન ની અંતિમ યોજના પ્રવર્તશે; આ બાબત, આપણે ખાતરી રાખી શકીએ છીએ. જોકે, તે ખૂબ જ નોંધપાત્ર રીતે વિલંબિત થઈ શકે છે-દાયકાઓ અને સદીઓ સુધી પણ અને બહું વધારે બિનજરૂરી માનવ કઢાપો સાથે-જો વર્તમાન શોબૉટલ, બનાવટી, કહેવાતા “ઇસ્કોન” ના સ્વરૂપમાં (સાથે તેના ઉપગ્રહ નાના પક્ષો જૂથો સાથે, જે કથિત રીતે પ્રતિકૂળ છે) ચકાસાયેલ રહેશે નહિ તો.
આપણે દૈવી યોજનામાં ઉપકરણ બનવાનું છે એમ માની લેવાનુ છે.(૨) તેમ છતાં, ઘણા ભક્તો માત્ર દૂર ઉભા રહે છે અને ઘણા આઘાતજનક, અકારણ આક્ર્રમણો કરવાની પરવાનગી આપે છે-જે બધી ઇન્દ્રિય તૃપ્તિ માટે અનૂકુળ, પભુત્વ ધરાવનાર માનસિકતાને રજૂ કરે છે-પોતાને કૃષ્ણ ચેતના આંદોલન તરીકે વિશ્વભરમાં પરેડ કરવા.
કોઇ આને કેવી રીતે સહન કરી શકે છે? આપણે કાર્ય નહિ કરવાની સ્વતંત્રતા હોય છે, તેમ જ આરામ કરવાની, લૉન્ગ બોલ રમવાની-પરંતુ કેટલા સમય સુધી? જોકે તે ખૂબ લાંબુ બનશે, તો ક્યારે મફત ઇચ્છાની દુરુપયોગ થઇ છે એમ લેવામાં આવશે?
તમને ગમે કે નહિં, કલિ-યુગમાં બધું ગરબડગોટાળામાં છે. શુદ્ધ ચેતનાના વાસ્તવિક અસ્તિત્વ, ભગવાન જગન્નાથ એક રંગીન લાકડાનું સ્થાયી અને બેભાન ભાગ હોય એમ દેખાય આવે છે. ખરું જોતા, તે પ્રભાવશાળી અને ઉજ્જવળ “ગુરુ” તેના સહજીયા અભિરુચિ સાથે એક બેભાન એન્ટિટી (અચેતના) છે. આપણે તેની પૂજા કરીએ છીએ જે સેવા લાયક જરાય નથી, છતાં આપણે વિલ્ડર્નિસ માં રડતા લોકોની અવગણના કરીએ છીએ, જે આપણે ચેતવે છે કે કંઈક બહુ ખરાબ રીતે ખોટું ગયું છે.
આ હકીકત હવે એ છે કે, ઝઘડા અને પાખંડના આ કલિ-યુગમાં; જેમ છે તે, આત્યંતિક નિકટતા સાથે ભરેલી અનેક દ્વિસંગીઓને રજૂ કરે છે, શું ભૌતિક નિયતિ અથવા ફેટ હોય તેવું લાગે છે તે ખરેખર પ્રોવિડેન્સ છે અને જે પ્રોવિડેન્સ જેવું દેખાય આવે છે તે ખરેખર ફેટ છે.
દરેક વ્યક્તિ માટે બે ભાગ્ય છે. વિશ્વ માટે બે ભાગ્ય છે. એ જ રીતે, કૃષ્ણ ચેતના આંદોલન માટે બે ભાગ્ય છે, જેમાંથી એકે-આ સમયે જેનો ઉપરી હાથ છે-વાસ્તવિક કૃષ્ણ ચેતનાને ભૂગર્ભ અને દેખીતા વિસ્મરણમાં ધકેલી દીધો છે.
આ કિસ્સો, ખાસ કરીને પશ્ચિમમાં છે જ્યાં યજમાન સંસ્કૃતિએ અસ્થાયી રીતે, કૃષ્ણ ચેતનાના, શ્રીલ પ્રભુપાદના હરે કૃષ્ણ આંદોલન પર વિજય પામ્યો છે. આ સમયે, તેની સંપૂર્ણ ભવ્યતા ફરી સ્થાપિ કરવા માટે આપણે ત્યાં ખૂબ થોડું કઈ જ કરી શકીએ છે. તેમ છતાં, આપણે બહુ નક્કી પ્રતિકાર દર્શાવી શકીએ છીએ અને, આ પ્રક્રિયામાં, ચોક્કસપણે તે ખરાબ અને આઘાતજનક અનુકરણને, તે વાસ્તવમાં શું છે તેને ઉઘાડું પાડવા કંઈક કરી શકીએ છીએ. આવા કોઇ પહેલ સાથે અસરકારક રીતે આગળ વધવા પહેલાં, જોકે, આપણે સૌ પ્રથમ સહમત થઇ જવું જોઇએ કે “ઇસ્કોન” વાસ્તવિક વસ્તુ નથી.
સંતયન ઇસાબે તે જોવું મદદરૂપ થશે કે કેવી રીતે તેઓ કંઈપણ શીખ્યા નથી, અને ઇતિહાસ પોતાને પુનરાવર્તન કરે છે. જેમ મોટા ભાગના અમારા વાચકોને ખબર છે, હાલમાં એક અન્ય મતભેદ નિર્માણમાં છે. “ઇસ્કોન” માં આવો એક હતો સિત્તેરના અંતમાં, એક બીજો એંસીના દાયકાની પ્રારંભમાં, પછી એંસીના દાયકાના બીજા અડધામાં બીજો એક અને એક નેવુંના શરૂઆતમાં. તેઓ આમ નિયમિત ઘટનાઓ તરીકે સ્થાપિત થયા છે, પરંતુ, જો તેઓ ક્યારેય ઉકેલવામાં આવે છે, ત્યારે તેઓ માત્ર આંશિક રીતે ઉકેલાય છે; તેઓ મૂળે ક્યારેય ઉકેલવામાં આવતા નથી.
આ રીતે, મતભેદ હંમેશા “ઇસ્કોન” ની આસપાસ અટકી રહેશે, અને વર્તમાન દ્વિસંગી-જેને એવા કોઇપણ ફેશનમાં પ્રગટ થવાની માન્યતા મળી નથી કે જો યજમાન સંસ્કૃતિ અથવા કે હિંદુ સમર્થકો પણ તેને ઓળખી શકે-જમણેરી “પરંપરાવાદીઓ” અને ડાબેરી “પ્રગતિશીલ” આસપાસ કેન્દ્રીત થયેલી છે. બે કેમ્પને લાગતા વિગતવાર માં જવા કરતા, દરેક, એક જ “ઇસ્કોન” શિકાર પક્ષી ના પાંખ છે-અને તેઓ બન્ને તે જાણે છે. તેમના છોકરમતમાં, પરંપરાવાદીઓ માને છે કે પ્રગતિશીલ ખૂબ દૂર ચાલ્યા ગયા છે અને વિચલનમાં છે. તેમ છતાં, પ્રગતિશીલ વાળાઓ મોટા ભાગે નિયંત્રણ ધરાવે છે, એટલે કે આ યુદ્ધમાં પરંપરાવાદીઓ અપસ્ટ્રીમ તરી રહ્યા છે. તેથી તમે નોંધશો કે તેમની વેબસાઇટ અનઇસ્કોન કહેવાય છે, એટલે કે, પરંપરાવાદીઓ પરમાણુ જશે નહિ. તેઓ સારી રીતે જાણે છે કે તેઓ આ જ પાખંડના ભાગ છે. તેઓ પ્રતિનિધત્વ છે, એક જારીપણું છે, તે “ઇસ્કોન” અજાણના પરંતુ કોઇ વાસ્તવિક ઉકેલ સિવાય.
આવી રીતે નસીબ કલિ-યુગમાં કામ કરે છે. આપણે બધા મુક્ત છીએ તે પસંદ કરવામાં કે આપણે કેની સાથે જોડાવા માંગીએ છીએ. આપણે પોતાના જાતને આમાંથી કોઇપણ પક્ષો સાથે સંરેખિત કરી શકીએ છીએ અથવા આપણે ફક્ત એકબાજુએ આપનું પગલું મૂકી શકીએ છીએ અને આ વિનાશક કૃત્રિમ કૃષ્ણ આંદોલન, જે બનાવટી ગુરુઓ અને બુદ્ધિહીન ચેલાઓ સાથે ભરેલું છે, તેનું વિરોધ કરવા કઈ નહિ કરવા પણ પસંદ કરી શકીએ છીએ. બીજી બાજુએ, આપણે પ્રોવિડેન્સ સાથે સંરેખિત કરીને એક હિંમતવાળું પગલું લઈ શકીએ છીએ, જે અત્યારે લાચાર દેખાય આવે છે. તે આપણા પર છે; પસંદગી આપણી છે. તે અન્યથા હોય શકે નહિ, કેમ કે માત્ર ભગવાન કૃષ્ણ જાણે છે બરાબર કે કેવી રીતે ભાવના પ્રધાન આખરે બહાર ભજશે. સત્યમ એવ જયતે : એ તેમના લાભ માટે નથી કે આપણે પ્રોવિડેન્સને અનુસરવું જોઈએ; તે માત્ર આપણા લાભ માટે છે કે આપણે તેમની યોજનામાં એક સાધન બની જવું જોઈએ.
દરેક શહેર અને ગામ
“વાસ્તવમાં, તેમણે જણાવ્યું છે કે આ કૃષ્ણ ચેતના આંદોલન દરેક નંબરનાં મકાનમાં અને વિશ્વના ખૂણે ફેલાશે. તેથી, ત્યાં કોઈ શંકા નથી કે તે થશે. તેઓ ભગવાન છે, તેથી તેઓ ખોટા કેવી રીતે હોઈ શકે? તેથી, તે થશે. તેથી, તો જો આપણે હોશિયાર હોઇશું, તો આપણે મદદ કરીશું અને આપણને ક્રેડિટ મળશે. નહીંતર બીજા કોઈને મળશે” – રૂપાનુગાને પત્ર, ૧૦/૧૨/૭૧
“આ રીતે, મે તમારા પશ્ચિમી દેશોમાં જે દાખલ કર્યું છે, ભગવાન ચૈતન્ય મહાપ્રભુની ભગવાન માટે શુદ્ધ પ્રેમની પ્રક્રિયા, વધુ અને વધુ વધશે અને અન્ય લોકોને બચાવીને તેની અસર પડશે. નહિંતર, તે ધીમે ધીમે યાંત્રિક બની જશે અને દરેક અન્ય કહેવાતા ધાર્મિક આંદોલન જેવી ફિક્કી પડી જશે.” – રણધીર ને પત્ર, ૧૨/૦૧/૭૨
ધ વિઝન ધૅટ ધૌ ડસ્ટ સી,
ઇઝ માય વિઝન્સ ગ્રેટેસ્ટ એનેમી.
વિલિયમ બ્લૅક
આપણે બધાને મુખ્ય ભવિષ્યવાણી ખબર છે; ખરેખર તે બંને નિષ્ઠાવાન તેમજ ચુસ્ત ધર્માંધ માટે શક્તિવાન બળ છે. તેમ છતાં, તેમના ડિવાઇન ગ્રેસે, જેમ ઉપર ઉપરથી દેખાય આવે છે, આ ભવિષ્યવાણી સાથે જોડાયેલી ઘણી પૂર્વાનુમાનો કરી હતી, આ બધી કામચલાઉ હતી. આનાથી ભિન્ન કેવી રીતે હોઈ શકે છે? અન્ય શબ્દોમાં, ત્યાં બંને નસીબ અને પ્રોવિડેન્સ છે. જો નસીબ સંપૂર્ણપણે નિયંત્રણ લેવાની વ્યવસ્થા કરે જે, ઉપરી સપાટી પર તેમનો આંદોલન હોય તેવું લાગે છે-અને, આ સમયે, અંતરરાષ્ટ્રીય સંસ્થાની દ્રષ્ટિએ, તે જ વાસ્તવિકપણે બહાર પડ્યું છે-પ્રભુપાદે હંમેશા આના જેવી એક ચેતવણી ઉમેરી હતી:
“તો તમે સમજી શકો છો કે હું ખૂબ ખૂબ વ્યાકુળ છું કે શા માટે તમે આ બાબતમાં મારી સલાહ વગર આ બધી વસ્તુઓ કરી છે. જો દરેક સમયે કોઈને કંઈક લાગે અને તેઓ બધું બદલાવા માટે બોલાવે, તો પછી જે બધું મે કર્યું છે તે ખૂબ જ ઝડપથી ગુમાવવામાં આવશે.” હંસદત્તને પત્ર, ૦૨-૦૮-૭૨
આ હવે શું તે જ નથી જે બરાબર થઈ રહ્યું છે? જો તમે પૂર્વગ્રહથી મુક્ત છો અને તેને જોઈ શકો છો, તો પછી કારણ શું છે? તેમના પાસે આવા પહેલાં પણ, તેમના ઘણા ભાવિ ભક્તો સંપૂર્ણ માનવતાની એકીકરણ ઇચ્છતા હતા અને સાથે સાથે માનવજીવન વિષે એક એકીકૃત વિશ્વદ્રષ્ટિ (સંપૂર્ણ સત્ય) અર્થ. તેઓ બધા જોઈ રહ્યા હતા કે વિશ્વ નરકમાં જઈ રહ્યું છે અને તેઓ તેને ઉલટાવી માંગતા હતા. તેઓ એકસૂત્રતા, પ્રેમ, અને શાંતિ આંતરરાષ્ટ્રીય આધાર પર ફરીથી સ્થાપિત કરવા માંગતા હતા. તો શું ખાસ વસ્તુએ, તેમને પ્રભુપાદ પાસે લાવ્યા હતા?
આ જવાબને પારખવા માટે, આપણે પ્રથમ પૂછવું જોઈએ કે તેમના આકર્ષણનું મુખ્ય પાવર શું હતું, તે અગ્રણી પાવર જે બહુ જલ્દી પ્રભુપાદ માટે, તેમની પ્રક્રિયા માટે અને તેમના આંદોલન માટે ઉર્જા ગ્રસ્ત, નિષ્ઠાવાન અને ગંભીર ભક્તો બનાવતી હતી. આ પ્રશ્નનો જવાબ ખુલ્લા અર્થવાળો હોવો જ જોઈએ: તે ફિલસૂફી હતી.
“તેમને સમજાવવાનો પ્રયાસ કરો જે ઊંચી ફિલસૂફી આપણે પાલન કરી રહ્યા છે. આ જ સમગ્ર વિશ્વને એકીકૃત કરવાનો માધ્યમ છે.” ટીકેજી ને પત્ર, ૧૧-૫-૭૨
“પદાર્થ વગર કંઈપણ વસ્તુ ટકશે નહિ. તેથી, માત્ર ગંભીરતાપૂર્વક નિર્દેશન કરો કે આપણા નીચે ઘન જમીન છે-એમ નહિં કે આપણા પાસે માત્ર કેટલીક સેન્ટિમેન્ટ છે, ફક્ત તે જ. ઘણા ઝનૂની આધ્યાત્મિક ચળવળો આવ્યા છે અને ગયા છે, પણ, કૃષ્ણના ત્રુટિરહિત ફિલસૂફી વિના, તેઓ ઊભા રહી શક્યા નથી.” જંબાવતી ને પત્ર, ૨૭-૧૧-૧૯૭૧
તે ફિલસૂફીનું સંપૂર્ણ જ્ઞાન હતું જે તારનાર કૃપાને રજૂ કરતી હતી. બાકીનું બધું જે પ્રભુપાદે આપ્યું તે આ મુખ્ય શક્તિ માટે ચાકરડી હતી. વાસ્તવમાં, જોતા તેમણે આગાહી કરી હતી કે તેમનો આંદોલન વિશ્વને બચાવા માટે એજન્ટ તરીકે કામ કરશે જ્યાર સુધી તે સંપૂર્ણ ફિલસૂફીને યોગ્ય રીતે રજૂ કરશે અને વિતરણ કરશે.
“લોકોને જાણવું જોઈએ કે આપણી કૃષ્ણ ફિલસૂફી વિશ્વવને તમામ પ્રકારના ખતરનાક પરિસ્થિતિઓથી બચાવશે.” – અભિરામ ને પત્ર, ૨૭/૧૧/૧૯૭૧
“વ્યવહારું રીતે બોલતા, આપણી કૃષ્ણ ફિલસૂફી સમગ્ર વિશ્વને સૌથી ખતરનાક સ્થિતિથી બચાવશે. તે એક હકીકત છે.” વામનદેવને પત્ર, ૮/૧૨/૭૧
તેમ છતાં, આવા પૂર્વાનુમાનો હંમેશા કામચલાઉ પૂર્વાનુમાનો હતા:
“…તમે પોતે જ સંપૂર્ણ રીતે ખાતરીપૂર્વક અને તમામ શંકાથી મુક્ત બનો. આ મંચ પર, તમે કામ સંતોષકારક રીતે અમલમાં મૂકી શકશો. પરંતુ, જો ત્યાં જ્ઞાનની અભાવ હશે અથવા જો ત્યાં ભૂલકણાપણું હશે, તો બધું જ સમયમાં બગડી આવશે…અને ધીમે ધીમે સમગ્ર બાબત ખોવાઈ જશે.” – હંસદત્તને પત્ર, ૨૨-૬-૭૨
“જો માર્ક્સ ઘણા પુરુષોના મતને પોતાની અપૂર્ણ ફિલસૂફી અનુસરવા બદલી શકે છે, તો કૃષ્ણ, સુપ્રીમ પરફેક્ટ શું પરિપૂર્ણ કરી શકીશે? જો આપણે શુદ્ધ રહેશું અને અન્ય લોકોને શુદ્ધ રીતે શીખવશું તો પછી આપણને તમામ સફળતા પ્રાપ્ત થશે-અને સમગ્ર વિશ્વ આપને સાંભળશે અને તેથી તેમના ખૂબ જ ખતરનાક સ્થિતિ માંથી પહોંચાડાશે.” – શિવાનંદ ને પત્ર, ૧૨-૧૨-૭૧
તેમનો આંદોલન એક સુધારો હતો નહિં. તે આધ્યાત્મિક જીવનના કાયાકલ્પ માટે એક ક્રાંતિકારી આંદોલન હતો, બંને વ્યક્તિગત અને સામૂહિક રીતે.(૩) તે અભિમાનથી ફુલાઈ ગયેલા સ્યુડો-બ્રાહ્મણ દીક્ષા આપનાર લાકોની, કોઇ નવા પ્રકારની પાવર એલીટ બનાવવા માટે હતી નહિં, જેઓ, કૃત્રિમ અધિક્રમ દ્વારા, પ્રભુપાદના ઘર પર અને તેમની ફિલસૂફી પર એકાધિકાર કરવાનો દાવો કરે છે.(૪) હકીકતમાં તેઓ પોતાની સંસ્થાને ધર્મ નહિ પરંતુ એક સાંસ્કૃતિક આંદોલન તરીકે સ્વીકારતા હતા. તે કહેવાતા “ધાર્મિક” રીતે કોઇ પણ રીતમાં ખાસ ન હતી, પરંતુ તેના બદલે તે અનન્ય હતી કે તે સંપૂર્ણ સત્યના એક મજબૂત ફિલસોફિકલ રજૂઆતની એજન્સી દ્વારા તમામ ખોટા રજૂઆતો તોડી શકતી હતી.(૫)
ભગવાન ચૈતન્યના આંદોન ને દરેક શહેર અને ગામમાં ફેલાવવાની તેમની વ્યાખ્યા એમ હતી કે વિશ્વના દરેક શહેરમાં એક કામગીરી કૃષ્ણ ચેતના કેન્દ્ર હોવી જોઇએ. આ દ્રષ્ટિ પરિપૂર્ણ કરવા માટે, તેમણે હિપ્પિઓને ભક્તોમાં રૂપાંતરિત કર્યા, તેમના ચારિત્ર્ય બદલીને-ઓછામાં ઓછું અમુક સમય માટે. તેમણે તેઓને ઉત્કૃષ્ટ અને સંપૂર્ણ ફિલસૂફીની એક ખાસ આંદોલન આપી હતી, અને, જો તેઓ તેમના ઉપદેશો અને ઓર્ડર થી ફંટાયા વગર ફેલાવી હોત-અને ખૂબ મહત્વનું, સમાધાન વગર-તો પછી તેમનો આંદોલન સફલ થઈ શક્યો હોત.
“તે મારી અંતિમ ઇચ્છા છે કે વિશ્વના બધા શહેરો કૃષ્ણ ચેતના માટે આવા કેન્દ્રો ધરાવે, અને મને ખાતરી છે કે આવું થશે, કારણકે તે ભગવાન ચૈતન્યની ઇચ્છા છે.” – બાલી માર્દન ને પત્ર, ૨૯-૧૧-૭૦
“ આ હિપ્પિઓ માત્ર નિરાશ છે અને કંઈક ઉત્કૃષ્ટ કરવા માંગે છે. તેથી આપણે આ ઉત્કૃષ્ટ આંદોન સમગ્ર વિશ્વમાં વિતરિત કરી રહ્યા છીએ અને જો આપણે તેને સાવધાનીપૂર્વક અને કાળજીપૂવક કરીશું તો ચોક્કસપણે આપણે સફળ રહીશું.” – હંસદત્તને પત્ર, ૭-૮-૭૧
“ હું મારા શિક્ષણ કાર્યમાં સફળ છું કારણકે હું મારા આધ્યાત્મિક ગુરુ ના ઉપદેશ થી એક ઇંચ ફંટાયો નથી; તે જ માત્ર મારી લાયકાત છે. તેથી, જો તમે માત્ર શુદ્ધ રહેશો તો તમારો ઉપદેશ અસર કરશે” – બૃહસ્પતિ ને પત્ર, ૧૭-૧૧-૭૧
“ મારા ગુરુ મહારાજે તેમના ઉપદેશમાં ક્યારેય સમાધાન કર્યો ન હતો, તેમ જ નહિં તો હું કરીશ અને નહિં તો મારા વિદ્યાર્થીઓએ તેમ કરવું જોઈએ.” – ગિરિરાજ ને પત્ર, ૩-૧-૭૨
તે દરેક નગર અને ગામમાં મોટા પાયે જેમ આગ લાગી હોય તેમ ફેલાવાને યોજાયેલી હતી, પરંતુ તેવું થયું નહિ. પુસ્તક વિતરણ ૧૯૭૩ પછી દર વર્ષે બમણો થઇ, પરંતુ ૧૯૭૮ ના રકાસ બાદ તે આંકડાઓમાં ઘટાડો થયો હતો. કોઇ પણ વર્ષમાં હવે તેને લાંબા સમય સુધી; શું સિત્તેરના દાયકાના મધ્ય ભાગમાં કોઈપણ સમયે હતું, તે સાથે સરખાવી શકાશે નહિં. તે ઓછામાં ઓછું આ સમયે ચાર ગણું વધવું જોઈતું હતું, તેથી કંઈક ઘોર રીતે ખોટું હોવું જોઈએ; ફિલસૂફી પકડમાં આવતી નથી. ખરેખર, પ્રભુપાદનું આંદોલન, બંને પોતે અને અન્ય લોકો દ્વારા આગાહી કરવામાં આવી હતી કે એંસીના પ્રારંભિક દાયકા સુધી વિશ્વની મુખ્ય આધ્યાત્મિક આંદોલન બની જશે.(૬) તેમ થયું નહિં. શા માટે? વેલ, યાદ કરો પ્રારંભિક એંસીના દાયકામાં “ઇસ્કોન” અંદર શું ચાલી રહ્યું હતું અને તેથી એક ચાવી તમને મળી આવશે.
જોકે, કૃષ્ણ વિશે અમુક જ્ઞાન લગભગ પશ્ચિમી દેશના દરેક નગર અને ગામ માં ઇન્ટરનેટ મારફતે પણ ઉપલબ્ધ છે, તે જોકે ભગવાન ચૈતન્યના ભવિષ્યવાણીને પરિપૂર્ણ કરવા માટે પ્રભુપાદની દ્રષ્ટિ હતી નહિં. આ ભવિષ્યવાણી વર્તમાન સમયે પરિપૂર્ણ કરવામાં આવી નથી. તે તાર્કિક દલીલ થઈ શકે કે તેને ફેલાવાની દ્રષ્ટિએ, કૃષ્ણ ચેતના, એકાંતમાં છે. આ પ્રભુત્વ ધરાવનાર માનસિકતા સફળતાપૂર્વક તેને ફેલાવી શકશે નહિં, કારણકે તેની સાથે સાથે ઇન્દ્રિય તૃપ્તિ સર્વોપરી ભગવાન માટે અપ્રિય છે. આમ જોતા, તે કોઈપણ આંદોલનને આગળ વધવા મદદ કરશે નહિ જે ખરેખર તેમના નામે ઈન્દ્રિય તૃપ્તિના પ્રતિનિધિત્વ હોય છે. પૂરતા પ્રમાણમાં પ્રભુપાદના શિષ્યોએ અધિકૃત વલણ અપનાવ્યું હતું નહિ, અને જેઓએ એમ કર્યું હતું, તેમાંના ઘણા હવે “ઇસ્કોન” આંદોલન ને ચલાવનાર વૉર્લાકની ભૂરકીના, આખરે ભોગ બની ગયા હતા. ઝેર વ્યક્તિગત મહત્વકાંક્ષા છે; તેમના ડિવાઇન ગ્રેસની ઇચ્છા પૂર્ણ કરવામાં આવી નથી. તેને કેવી રીતે સરખું કરવાનું સૂત્ર, મનથી ગ્રહણ કરવું મુશ્કેલ નથી:
“હું તેમની ઇચ્છા પૂરી કરવા માટે માત્ર મારા શ્રેષ્ઠ પ્રયાસ કરું છું. અને જો મારા અમુક વિદ્યાર્થીઓ, અન્ય કોઇ ચાલકબળ વગર આ અભિગમ સ્વીકારે તો મક્કમતાપૂર્વક કૃષ્ણ આપણી ઇચ્છા પૂરી કરશે.” – ભગવાન ને પત્ર, ૨૨-૯-૭૦
મધ્યવર્તી પ્રવાહો સંબંધિત
“ગૂઢ અને એકંદર બ્રહ્માંડીય પ્રગટીકરણ ભૌતિક છે, પરંતુ તે હજુ પણ અલ્ટીમેટ સોર્સ, બધા કારણો ના મૂળ કારણ થી બિન-અલગ છે. કારણ અને અસર હકીકતમાં એક જ છે, કારણ કે કારણ હંમેશા અસરમાં હાજર છે.”
શ્રીમદ્ ભાગવતમ, ૬.૮.૩૧
“એક સુપર સિસ્ટમ માં મુખ્ય વિરામ (અવક્ષેપિત કરશે) બધા અન્ય વધુપડતા ભારે સિસ્ટમ માં વિરામ મૂકશે. કોઇ શક્તિ અથવા પરિવહનના સાધન વિના, તે સ્મારકસ્વરૂપ રિપેર કામ ખૂબ જ ધીમું રહેશે, જો કદાચ એમ નહિં તો અશક્ય પણ રહી શકે છે. આ ભયંકર પરિણામ તે હશે કે આપણા મહાન શહેરી કેન્દ્રો જે તેમની જીવન ટકાવી રાખવા માટે સુપર સિસ્ટમો પર આધાર રાખે છે, સંપૂર્ણપણે લકવો થઈ જવાના છે…આ સુપર સિસ્ટમોની સામાન્ય ભંગાણ, અને શહેરોમાં અંધાધૂધી, નિ:શંકપણે મુખ્ય પ્રમાણમાં આર્થિક પતન તરફ દોરી જશે…એક સુપર સિસ્ટમની ભંગાણ બધી સિસ્ટમોની ભંગાણ ટ્રિગર કરી શકે છે, જેથી આવા માધ્યમ દ્વારા એક ઔદ્યોગિક રાષ્ટ્રની પતન અન્ય રાષ્ટ્રો વચ્ચે ડોમિનો ઇફેક્ટ શરૂ કરશે,પાશ્ચાત્ય સંસ્કૃતિને પતન તરફ દોરી જશે.(૭)
રોબર્ટો વાચા, ધ કમિંગ ડાર્ક એજ
“દુખાવો અથવા નુકસાન, કે નિરાશા અથવા માર વિશ્વનું અંત કરતી નથી. વિશ્વ અંત થાય છે જ્યારે તમે મૃત્યુ પામો છો. ત્યાં સુધી તમારા માટે વધુ સજા આવશે. એક માણસ જેમ ઊભા રહેશો…અને અમુક પાછું આપશો.”(૮)
અલ સ્વેરિનજેન, ડેડવુડ
આ લેખ નો હેતુ વાચકોની બુદ્ધિને અનિશ્ચિત ભાવિ વિશે માનસિક અનુમાનો માં શોષી લેવાનો નથી. ત્યાં, પરંતુ એક ચોક્કસ ભવિષ્યવાણી છે-અને તેમાં એક કામચલાઉ પાસું પણ છે, તે દ્રષ્ટિએ કે ક્યારે તે વાસ્તવમાં પ્રગટ થશે. તે અપણા જીવનકાળ અંદર પ્રગટ થઈ શકે પણ નહિં.
બીજી બાજુએ, તમામ વર્તમાન નકારાત્માક અને હકારાત્મક આગાહી, જે સ્પષ્ટ વલણ પર આધારિત છે, સુપ્રીમ નિયંત્રક ની વ્યવસ્થા અને પ્રભાવ દ્વારા બદલી શકે છે. તેમ છતાં, તે યાદ રાખવું જોઈએ કે તેઓ સુપ્ર્રીમ ત્યાગી પણ છે. તેઓ ભાગ્યે જ અનુસૂચિત કર્મ, મિશ્ર-કર્મ અથવા વિકર્મ સાથે દખલ કરે છે. આમ જોતા, જ્યાં સુધી આપણે સંપૂર્ણપણે આત્મ-સાક્ષાત્કાર હોઈએ, આપણે પરંતુ વલણો અને થોડું વધારે ધ્યાનમાં લઈ શકીશું.
તેમ છતાં, આપણે સંભવિત રીતે, તે વલણોની સાચી માન્યતાઓ પર આધારિત, કેટલાક ટુકડાઓ એકસાથે ફિટ કરી શકીશું, એવી દ્રષ્ટિકોણ ભેગી કરવા કે તેઓ આખરે કેવી રીતે ઘટનાઓની જેમ પ્રગટ થશે જે સુપ્રીમ પર્સનાલિટીની યોજના માં મૂકાશે. જો પ્રભુપાદનો આંદોલન ખરેખર વિધ્વંસ થયો છે, અને જો, પરિણામે તેનો વળવો પ્રતિબિંબ સક્રિયતાથી કૃષ્ણ ચેતનાના એક વાસ્તવિક અભિવ્યક્તિને નિષ્ફળ બનાવવામાં રોકાયેલો છે (જે તેને ધમકી આપી શકે છે), તો પછી આપણને સંબંધિત સાક્ષાત્કારો આવવા જોઈએ જે તેમાંથી નીકળે છે.
ઉદાહરણ તરીકે, કૃષ્ણ ચેતનાની, પ્રભુપાદની વાસ્તવિક હરે કૃષ્ણ આંદોલન વિશ્વને સર્વનાશ માંથી બચાવવા માટે હતી, તો શાની અપેક્ષા કરી શકાય છે જો તે હવે લાંબા સમય સુધી તેમના અધિકૃત ડાઈરેક્ટીવો અને અપેક્ષાઓ પ્રમાણે કામ કરતી નથી? શું છતું થશે જો તેઓએ તેમની પુસ્તકોમાં ફેરફારો કર્યા છે (અને તે પ્રક્રિયામાં, તેમની આધ્યાત્મિક સત્તા નષ્ટ કરી છે) અને આમ ફિલસૂફી જેમ છે એમ પ્રચાર કરતી નથી?
તો શું તે તાર્કીક નથી કે છેલ્લા સદીના અંતે, વિશ્વએ જે સંક્ષિપ્ત (અને છીછરો) વળો, આકાશ તરફ લીધો હતો તેમાંથી તે વિપરિત થશે? જો તે સ્વીકારવામાં આવે કે “ઇસ્કોન” કટ્ટરતા સફળતાપૂર્વક દરેક શહેર અને ગામમાં સાચી કૃષ્ણ ચેતના નહિં ફેલાવશે, તો પછી ભગવાન ચૈતન્યની ભવિષ્યવાણી બિઅસરગ્રસ્ત રહેશે-પરંતુ કેટલાક અન્ય આગાહીઓ, વર્તમાન વલણો દ્વારા સૂચવાયેલ, વચગાળાના સમયગાળા દરમિયાન સક્રિય થશે, જે ખૂબ લાંબું હોઇ શકે છે.
આવો એક વલણ ગ્લોબલ હીટિંગ છે.(૯) ક્લાયમેટ પરિવર્તન ડિનાયર્સ દ્વારા તેનો પ્રતિકાર કરવામાં આવ્યો છે, પરંતુ આ જ સિન્ડ્રોમ સાઠના દશકમાં પણ પ્રદર્શિત કરવામાં આવ્યો હતો જ્યારે પુરાવો દર્શાવતો હતો કે તમાકુ ઉત્પાદનોનું ધૂમ્રપાન ઘણી વાર ઘણા ધૂમ્રપાન કરનારાઓ માં કેન્સર ઉભો કરતી હતી. તે વિલંબના ની દુર્ઘટના, દેખીતી રીતે લાખો બિનજરૂરી લોકોની મૃત્યુ હતી, જેઓએ અન્યથા તે આદત છોડી નાખી હોત. ગ્લોબલ હીટિંગ ના વર્તમાન ઈનકાર ની કરૂણાંતિકા વધારે વિશાળ થઈ શકે છે.
“…પછી, મહાન પૂર ના કારણે વિવિધ સાધનો માં સમાયેલ વસ્તુઓની મેમરી અને શીખવાના પત્રોને અગણિત નુકસાન ભોગવવું પડશે. ઉત્તરીય લોકોને આ ડિવાઇન ના વિલ દ્વારા થશે…”
નોસ્ટ્રડેમસ, એપિસલ ટૂ હેનરી બીજો
અન્ય ટ્રેન્ડ, જેનો શરૂઆતમાં ઉલ્લેખ થયો છે, તે પોસ્ટ આધુનિક પશ્ચિમી સંસ્કૃતિની ક્ષણે વિસ્તરતી જટિલતા છે. વૈજ્ઞાનિક સફળતા એક હેરત પમાડે એવા ગતિએ વિકાસ કરે છે, જ્યારે જરૂરી નૈતિક અને સામાજિક વલણ જે તેમની સાથે આવા જોઈએ તે અન્ય દિશામાં જઈ રહ્યા છે. આ કહેવાતા “એકરૂપ” ને ઘેરી લેતી તમામ આશાવાદના-જેમાંથી બહુમતી પાયા વગરની અને સ્વપ્નસેવી છે-જબડાને છેદ ગણી કરે એવા પ્રમાણમાં, એક સાંકળ અસર ભંગાણ દ્વારા આપની આંખો સામે, એવી વલણ બની રહી છે. બુદ્ધિ સંપૂર્ણપણે મજબૂત નૈતિક અને આધ્યાત્મિક લંગર થી અલ્પિત, આસુરી બુદ્ધિ તરીકે ઓળખાય છે. પાશ્ચાત્ય સંસ્કૃતિ તેની અનુભવાતીત લંગર પાછી મેળવવી જોઈશે, અન્યથા તે વિનાશ પામશે. ભગવાન કૃષ્ણ સામાન્ય રીતે ભગવદ્-ગીતા માં બે સ્થળે આ વિષય પર બોલે છે:
“આવી અવળી બુદ્ધિવાળા જનો મોહમાં નાખનારી રાક્ષસી અને આસુરી વૃત્તિને આશ્રયે રહેલા હોવાથી એમની આશાઓ, એમનાં કર્મો અને એમનું જ્ઞાન વ્યર્થ નીવડે છે.”
ભગવદ્-ગીતા, ૯.૧૨
“આવા મત સ્વીકારી જાતભૂલેલા અને અલ્પ બુદ્ધિવાળા આસુરી જનો જગતનો નાશ કરવા ભયાનક અને હાનિકારક કાર્યો કરવામાં પ્રવૃત્ત રહે છે.”
ભગવદ્-ગીતા, ૧૬.૯
કારણ હંમેશા અસરમાં હાજર હોય છે. આ અપશુકનિયાળ વલણો ના અંતિમ કારણને પૂર્ણરૂપે આ ફંટાયેલા, કહેવાતા કૃષ્ણ જૂથો ના ઉદભવ ૧૯૭૭ પછી, મૂકવાની જરૂર છે. તેમની વચ્ચે “ઇસ્કોન” , દેખીતી રીતે, તેના અંતરરાષ્ટ્રીય આઉટરીચ કારણે અગ્રણી છે. તેમ છતાં, અન્ય પ્રોટેસ્ટન્ટ સંપ્રદાયો-જેમ કે નિયો મટ્ટ, રિતવિક અને સોલાર સ્મોર્ગસ્બોર્ડ-વાસ્તવિક મુદ્દાને ટાળવા ચાલુ રાખે છે અને તેમના અનુયાયીઓનું ધ્યાન વિવિધ હકીકતો માં દોરે છે કે જેથી આવા બ્લોકહેડ્સ એક અલગ દ્વેષબુદ્ધિ વન્ડરલેન્ડમાં ફસાયેલા રહે છે.
વાસ્તવિક મુદ્દો અસરહીન જી.બી.સી અલ્પજનતંત્ર અથવા કે તેનો સુધારો નથી. તેને સુધારી શકાય નહી, માત્ર તેનું નાશ કરી શકાય છે. વાસ્તવિક મુદ્દો “સહકાર” ની બોગીનો પણ નથી. સહકાર શાના સાથે? વાસ્તવિક મુદ્દો એ જ છે જે તે હંમેશાં રહ્યો છે: શુદ્ધબુદ્ધિપૂર્વક ગુરુ. આજ વાતને અન્ય રીતે કહીએ તો એમ છે કે વાસ્તવિક મુદ્દો નાવ ભરીને ફિઆટ ગુરુઓ નો ઉદભવ છે અને તદનુસાર, બનાવટી દીક્ષા સિસ્ટમો. ઉપર જણાવેલી વિચલિત સંપ્રદાય, “ઇસ્કોન” ના ખરાબ ઉદાહરણના નેતૃત્વ હેઠળ; તમામ અનધિકૃત દીક્ષાના ચલણ સાથે વેપાર કરે છે; તદનુસાર, તે સિસ્ટમો દ્વારા મજાકમાં બનાવી ગયેલા ચેલાઓ આધ્યાત્મિક જીવનમાં છેતરાય જાય છે. સાચું, તેઓ છેતરાય જવાને લાયક છે-પણ ત્યાં એક તીવ્ર નકારાત્મક પ્રતિક્રિયા થશે-એક અંતરરાષ્ટ્રીય ધોરણે, સામાન્ય સ્તર પર પણ, તમામ કૃત્રિમ આધ્યાત્મિક ચાલાકીના કારણે.
“ગુરુ સુધારો“ નો ખ્યાલ એવો હાસ્યજનક છે કે ભાગ્યે જ તેના ગુણવત્તાની ઉલ્લેખ કરી શકાય છે. ભગવાન ચૈતન્યની કૃષ્ણ ચેતના આંદોલન “ઇસ્કોન” ના બનાવટી દીક્ષા-ગુરુઓ દ્વારા રજૂ થતી નથી-જેમાંથી તમામ ૧૯૭૮ ના મૂળ વિચલન સાથે જોડાયેલા છે-જો કે તેઓ ક્યારેય તે હકીકતનો સામનો કરતા નથી. ભગવાન ચૈતન્યની કૃષ્ણ ચેતના આંદોલન એવા મનસૂબો દ્વારા રજૂ થતી નથી કે બિન-પ્રગટ, ચાલ્યા ગયેલા આધ્યાત્મિક ગુરુ હજુ પણ આગંતુકો માટે, ગુરુ-શિષ્ય પરંપરાના દીક્ષા-ગુરુ છે, અગાઉ જેના તેઓ પ્રતિનિધિ હતા. ક્રમાંકન ચાર, અન્ય કોઇ વૈષ્ણવ પરંપરામાં ક્યાં આવા કોઈ પણ વ્યવસ્થા નો પુરાવો છે? ત્યાં આવો કોઈ પુરાવો નથી, કારણકે તેમાંથી કોઈ પણ પરંપરાએ ક્યારેય તે માર્ગે દીક્ષાનું સંચાલન કર્યું નથી. રિતવિક દાવો કરે છે પ્રભુપાદે તે સ્થાપન કરી હતી, પરંતુ તમે ખરેખર શું તેમનો પુરાવો તપાસ્યો છે? તે એવો મામૂલી છે, પરોક્ષ અને અર્થઘટન પર આધાર રાખે છે કે તેને ભાગ્યે જ પણ પુરાવો કહેવામાં આવી શકાય છે.
તો પછી ત્યાં સોલાર સ્મોર્ગસ્બોર્ડ નો મનસૂબો છે જે વકીલાત કરે છે કે શિક્ષા-ગુરુઓ આંદોલનને પ્રભુપાદની ગેરહાજરીમાં ધકેલી શકે છે. શું એવું છે? સૌપ્રથમ, ક્યાં છે તે શિક્ષા-ગુરુઓ? ચોક્કસ, સ્મોર્ગસ્બોર્ડ અને શિક્ષા ના તેના સસ્તા વ્યાખ્યા અનુસાર, તે બધા પ્રાકૃત ભાગલાવાદીઓ બહુ ખરાબ રીતે શિક્ષા-ગુરુ થી ટૂંકા પડે છે.
તે ઉપરાંત એક સાચો શિક્ષા-ગુરુ સામાન્ય રીતે સમય યથાકાળે તેમના શિષ્યનો દીક્ષા-ગુરુ બની જાય છે. તેમ છે કારણકે શિક્ષા-ગુરુ શબ્દના સાચા અર્થમાં એક મુક્ત ભક્ત છે. આમ, જ્યાં સુધી તેઓને તેમના આધ્યાત્મિક ગુરુ પાસેથી ઉપદેશ મળ્યો છે, તે સંપૂર્ણપણે લાયક આગંતુકોને નામ જપમાં દીક્ષા આપવા માટે લાયક છે.
બનાવટો ભરપૂર! તે સૌથી અશુભ છે, અને સમગ્ર વિશ્વ આ પરિણામે આપત્તિ તરફ સુસવાટાભેર આગળ ધસ્યા કરે છે. જોકે, આ શ્રેણીના છેલ્લા ભાગમાં-જોકે અમે તે આપત્તિની એક રૂપરેખા નુ વર્ણન કરવાના છીએ, આગાહીઓની દ્રષ્ટિએ જે સ્પષ્ટ વલણો પર આધારિત છે-અમે તેને એક મહત્વપૂર્ણ પગલે આગળ લઇ જવાના છીએ. અમે વર્ણાવવાના છીએ કે માત્ર શું વિશ્વ માટે નીમાયેલું હોઇ શકે છે, ફેટ અનુસાર, એક નિયત, પાંખું થયેલું તીવ્ર નકારાત્મક પ્રતિક્રિયાની દ્રષ્ટિએ, “ઇસ્કોન” દ્વારા.
થાદ રાખો, પ્રભુપાદે જણાવ્યું હતું કે ગૌડિયા મઠ નકામી હતી.(૧૦) તેમ છતાં, શું તેનો અર્થ એમ છે કે મઠ સરળ રીતે વિસ્મરણમાં ભળી ગઇ? ખૂબ ચોક્કસપણે તેમ થયું નહિં; તેને પોતાની રીતે પોતાનું “મિશન” આગળ વધાર્યું અને મોટા ભાગે પ્રભુપાદને નુકસાન પહોંચાડ્યું (ખાસ કરીને તે આપણને છોડીને ગયા પછી). કંઈક સમાન “ઇસ્કોન” સાથે પણ નીચે જઇ શકે છે જો આ સમયે તેના સામું ઊભા રહેવામાં, તેને ખુલ્લું પાડવામાં અને તેને ચકાસવામાં આવશે નહિં તો. તે ચાલ્યા કરશે, પરંતુ તે એક અલગ રીતે ચાલશે. આખરે તે ચાલશે, હજુ વધારે હિંસા સાથે, કારણકે હિંસા છે જે પોસ્ટ-આધુનિક વેસ્ટને ટેકો આપે છે. એકવાર ઉગ્રકુદરતી પરિવર્તનો પશ્ચિમી દુનિયાને ફટકો મારવા શરૂ કરશે, વસ્તુઓ ઝડપથી નુકસાન વડે પહોંચશે. આપણે તરત જ મેડ મેક્ષ તબક્કે પહોંચીશું નહિં; તે કલિ-યુગમાં પછી માટે સુનિશ્ચિત થયું છે. તેમ છતાં, આપણે હાલમાં આ પરિસ્થિતિ કરતાં ઘણી વધારે ખરાબ પરિસ્થિતિ અનુભવ કરીશું.
આ શ્રેણીના છેલ્લા ભાગમાં, વર્તમાન વલણો પર આધારિત, તમારા લેખક પોતાના ગ્રંથને આવતી વસ્તુઓ પર કેટલીક અનુમાનો સાથે પુરાવો આપશે-જો પ્રોવિડેન્સ નિષ્ક્રિય રહેશે તો. આ આગાહીઓ થોડી આઘાતજનક હોઇ શકે છે, પરંતુ તેઓ એવી રીતે પ્રસ્તુત કરવામાં આવશે કે જ્ઞાનાત્મક ફેકલ્ટી તેમના થથરાવી નાખે એવા શક્તિને સમજવા માટે સક્ષમ હશે. તે જાણો કે “ઇસ્કોન” ક્રોધાવેશમાં ભાવિ અત્યાચાર, તેની અંદર જડિત છે.
આપણે આવા કોઈ પણ અનુભવાતીત પ્રયાસ કરવા માટે આદેશિત છીએ. અમે ફેટ સામે કામ કરવા માંગીએ છીએ અને અમારી લખાણો આ દર્શાવે છે. આમ જોતા, બનાવટી કૃષ્ણ જૂથો અમને અચગણે છે અને પડદા પાછળ, અમારી નિંદા કરે છે, અમને કોઈ પ્રકારની ક્રેડિટ આપતી નથી. તેઓ ઘણા લોકોને આ સમયે પીડા અને દુ:ખ દે છે અને તે કંઈ પણ તેમના ડિવાઇન ગ્રેસ પર ઉમેરી શકાય નહિં. તેની જગ્યાએ, વિચલિત કહેવાતા કૃષ્ણ જૂથોને વ્યક્તિગત અને સામૂહિક રીતે તે બધા માટે જવાબદાર ઠરાવવા જોઇએ. તેઓ થશે. જેઓ તેમના અનધિકૃત પહેલ ને આગળ વધારવા માટે જોડાતા નથી, તો તેમના સામે તેઓ નકારાત્મક પ્રચાર કરે છે, પરંતુ, તેઓ પણ થોડા પીડાશે જ્યારે તેમના અન્યાયો અને ખરાબ પ્રવૃત્તિઓને પ્રકાશમાં લાવવામાં આવશે.
અમે ચોક્કસપણે તે સાથે ઓલરાઇટ છીએ.
સેમ ઓલ્ડ બ્રેવ ન્યૂ “ઇસ્કોન”
પ્રથમ લેખ: તેમની ઓપરેટિંગ સિસ્ટમ વિષે
બીજો લેખ: “ઇસ્કોન” એક વ્યવહારવાદ છે
ત્રીજો લેખ: અસ્તિત્વવાદ અને “ઇસ્કોન” ડ્રેગન
ચોથો લેખ: “ઇસ્કોન” અસ્તિત્વવાદીઓ પરંપરા ને તોડે છે
છઠો લેખ: બસ્ટ આઉટ કર્યા પછી
(૧) આ ફકરોમાં જેની ચર્ચા કરવામાં આવી છે તે બાબત વધુ જાણકારી માટે આ લેખના ઇંગલિશ આવૃત્તિની સલાહ લેશો.
(૨) “નિમિત્તમાત્રમ્ શબ્દ પણ મહત્ત્વનો છે. આખું જગત પૂર્ણ પુરુષોત્તમ ભગવાનની યોજના પ્રમાણે ચાલે છે. અધકચરા જ્ઞાનવાળા મૂરખ-જનો માને છે કે ચરાચર સૃષ્ટિનું નિર્માણ કેવળ આકસ્મિક રીતે થયું છે અને જગતના ધારણપોષણ પાછલ કોઈ યોજના નથી. ઘણા વિજ્ઞાનીઓ કહે છે કે ‘કદાચ” આમ હતું, ‘સંભવત:” તેમ હતું. પણ ‘કદાચ” અને ‘સંભવત:” નો પ્રશ્ન જ નથી. આ ભૌતિક જગત એક ખાસ યોજના પ્રમાણે ચાલે છે. યોજના આ છે: બદ્ધ જીવો ભગવાનના પરમ ધામમાં પ્રભુપદ પામે એ માટે આ દ્રૃશ્યમાન જગત નિર્માયું છે. જ્યાં સુધી જીવોની મનોવૃત્તિ ભૌતિક પ્રકૃતિ પર આધિપત્ય જમાવવાની રહે છે ત્યાં સુધી તેઓ બદ્ધાવસ્થામાં રહે છે. તેથી જે મનુષ્ય ભગવાનની યોજનાને સમજે અને કૃષ્ણભાવનામાં વિકાસ સાધે તે બુદ્ધિમાન કહેવાય.” – ભગવદ્ ગીતા, ૧૧.૩૩, ભાવાર્થ
(૩) “તે ખરેખર ક્રાંતિકારી છે.” – ગર્ગમુની ને પત્ર, ૧૮-૧-૭૧
(૪) “ગુરુ કોઇ ચોક્કસ જૂથ માટે મર્યાદિત નથી.” ચૈતન્ય ચરિતામૃત, મધ્ય, ૨૪.૩૩૦
(૫) “આપણો કહેવાતો ધર્મ વિશ્વમાં અનોખું છે, ખાલી કારણકે આપણે ફિલસૂફી પર ઊભા રહ્યા છીએ. અને, કારણકે આપણે તે રીતે મજબૂત છીએ, કોઈ આપણને નકારી અથવા હરાવી શકીશે નહિ, જેથી જ્યાં આપણે ઘૂસીએ છીએ ત્યાં લાગણીવશ ધર્મને નાબૂદ કરી છીએ…” – જગદીશ ને પત્ર, ૫-૨-૭૨
(૬) “આ ભવિષ્યવાણી સાર્વજનિક રૂપે અહીં એક અખબારમાં કરવામાં આવી છે, એક જાપાની ફિલસૂફક દ્વારા કે, દસ વર્ષ અંદર જ, કૃષ્ણ ચેતના વિશ્વ ધર્મ હશે. જો તમે બધા આવા શુદ્ધ રીતે ઉપદેશ આપશો, તો આ નિ:શંકપણે સાચું સાબિત થશે.” – ભામિની ને પત્ર, ૪-૧-૭૨
(૭) રોલિંગ થંડર: ધ કમિંગ અર્થ ચેન્જીસ માં જે.આર.જોકમેન દ્વારા સંબંધિત છે.
(૮) જો કે તેને રાખવા પસંદ કરીએ છીએ, તે ટૂંકસર માંથી એક ગ્રાફિક પણ હજુ સામાન્ય ગ્રામ્યતા કાઢી લેવામાં આવી છે કે જેથી અમારા અતિ-સંવેદનશીલ વાચકોની કલમ ને ખોટું લાગે નહિં.
(૯) અમે તેને “ગ્લોબલ વોર્મિંગ” અથવા સામાન્ય પરિભાષા “ક્લાયમેટ ચેન્જ” બોલાવા કરતા “ગ્લોબલ હીટિંગ બોલાવા પસંદ કરીએ છીએ. હકીકત એ છે કે વિશ્વ એક અભૂતપૂર્વ અને વિચિત્ર દરે ગરમ થયા કરે છે. ચાર ડિગ્રી સરેરાશ વધારો આ સદીના અંત સુધી, એવો અનુમાન ખૂબ હળવો છે; આવો વધારો આગામી દાયકાના મધ્ય માટે વધુ યોગ્ય રહેશે. માત્ર આ ઉનાળામાં, અમેરિકામાં, જૂન ના અંતમાં અને જૂલાઇ માસની શરૂઆતમાં, સેંકડો શહેરોએ એક જ દિવસમાં નવો રેકોર્ડ સુયોજિત કર્યો છે. પછી તેઓ એ બીજા દિવસે તેમને તોડી નાખ્યો અને ત્રીજા દિવસે તે પણ તૂટી ગયો. અશ્મિભૂત ઇંધણ માં અનહદ ભોગવિલાસ, સાથે ઘણા બાષ્પ લિસોટા, જેટ હવાઈ જહાજના અને ઢોર-આંગણાં માંથી આવતો મીથેન નો વિશાળ વોલ્યુમ ઉપલા વાતાવરણમાં તમામ પ્રકારના ગરમીને ફસાવે છે જે અન્યથા આવકાશે પાછી છટકી જવાની હતી. આ અનિષ્ટસૂચક રીતે અભૂતપૂર્વ દરે દરિયાને ગરમ કરે છે. અમુક ચોક્કસ બિંદુએ, નોસ્ટ્રાડેમસ ની આગાહી, ઉપરોક્ત ઉલ્લેખ કરેલા વલણો દ્વારા સૂચવાયેલ, પસાર થશે. આ ભાવિ કૃષ્ણ ચેતનાના શુદ્ધબુદ્ધિપૂર્વક પ્રસરણ દ્વારા અટકાવી દેવામાં આવ્યું હોત, પરંતુ વિચલિત જૂથો-“ઇસ્કોન” ની આગેવાનીમાં-હવે મોટા પ્રમાણમાં એક વિનાશક પૂર માટે એજન્ટ તરીકે કામ કરી રહ્યા છે. આ પૂર તે બધા દેશોને રિબાવવાની છે જે મોટા ભાગે આ ગ્લોબલ હીટિંગ ના અનધિકૃત બનાવટ માટે જવાબદાર છે.
(૧૦) “એક પક્ષે ચુસ્તપણે ભક્તિસિદ્ધાંત સરસ્વતી ઠાકુર ની સૂચનાઓ અનુસરી, પરંતુ બીજી પક્ષે તેમની ઈચ્છા ચલાવવા અંગે પોતાની રચના બનાવી હતી. તેમની વિદાય સમયે ભક્તિસિદ્ધાંત ઠાકુરે…કોઇ એક ચોક્કસ વ્યક્તિ ને આગામી આચાર્ય બનવાની સૂચના આપી નહોતી. પરંતુ, તેમના પસાર થવા પછી, તેમના મુખ્ય સચિવોએ સત્તા વિના યોજના બનાવી, આચાર્ય પદ પર કબજો જમાવવા, અને આગામી આચાર્ય કોણ બનશે પર તેઓ બે પક્ષોમાં વિભાજિત થયા. ષરિણામે, બંને પક્ષો અસાર હતા, અથવા નકામા, કારણ કે તેમની પાસે કોઇ સત્તા ન હતી તેમના આધ્યાત્મિક ગુરુ ના આજ્ઞા નું પાલન ન કરવાથી.” – ચૈતન્ય ચરિતામૃત, આદિ-લીલા, ૧૨.૮